Molestowanie to poważne naruszenie prawa, które może przybierać różne formy – od nadużyć w miejscu pracy po przestępstwa na tle seksualnym. Kodeks karny przewiduje surowe konsekwencje dla sprawców, a wysokość kary zależy od okoliczności zdarzenia i wieku poszkodowanego. W niniejszym artykule szczegółowo omawiamy, co grozi za molestowanie oraz jakie przepisy regulują tę kwestię.
Spis treści
- Czym jest molestowanie?
- Co grozi za molestowanie według kodeksu karnego?
- Co grozi za molestowanie osoby nieletniej?
- Co grozi za molestowanie w pracy?
- Wsparcie dla ofiar molestowania
Czym jest molestowanie?
Molestowanie stanowi powszechny problem, który jest doświadczany przez ofiary w wielu miejscach, takich jak praca, szkoła czy nawet transport publiczny. Może przybierać formę niechcianych komentarzy, dwuznacznych aluzji, niepożądanego dotyku lub prób wymuszenia zachowań o charakterze seksualnym. Do takich zachowań zaliczają się m.in.:
- szukanie okazji do obściskiwania i dotyku w strefach intymnych,
- sprośne żarty skierowane wobec danej osoby,
- uporczywe wysyłanie niechcianych wiadomości o treści erotycznej,
- składanie nachalnych propozycji o podtekście seksualnym,
- wykorzystywanie przewagi zawodowej lub społecznej do wymuszania kontaktów o charakterze seksualnym.
W polskim prawie molestowanie jest regulowane zarówno przez kodeks karny, jak i kodeks pracy, zapewniając ochronę przed niepożądanymi zachowaniami naruszającymi godność osobistą. Niestety istnieją luki prawne, które sprawiają, że nie wszystkie przypadki molestowania są skutecznie ścigane i karane.
Co grozi za molestowanie według kodeksu karnego?
O tym, co grozi za molestowanie, kodeks karny wspomina w kilku artykułach. Najbardziej obszerny z nich jest art. 197. Zgodnie z nim za doprowadzenie ofiary do obcowania płciowego przemocą, groźbą bezprawną, podstępem lub w inny sposób mimo braku jej zgody bądź wykorzystując braku możliwości rozpoznania przez nią znaczenia czynu, grozi kara pozbawienia wolności w wymiarze od 2 do 15 lat. Jeśli zaś wystąpiły dodatkowe okoliczności, takie jak dopuszczenie się przestępstwa:
- wspólnie z inną osobą,
- wobec wstępnego, zstępnego, przysposobionego, przysposabiającego, brata lub siostry,
- posługując się bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym albo działając w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu,
- wobec kobiety ciężarnej,
- utrwalając obraz bądź dźwięk z przebiegu czynu,
ramy pozbawienia wolności są wyższe i wynoszą od lat 3 do 20. Wyrok nie może też być krótszy niż 5 lat jeśli sprawca działał ze szczególnym okrucieństwem, następstwem tego czynu jest ciężki uszczerbek na zdrowiu lub ofiarą była osoba poniżej 15. roku życia. Jeśli rezultatem gwałtu jest śmierć ofiary, kara wynosi od 8 lat do dożywotniego pozbawienia wolności.
Art. 198. kodeksu karnego wspomina również doprowadzeniu do obcowania płciowego lub do poddania się innej czynności seksualnej osób o zakłóconych czynnościach psychicznych, niezdolnych do pełnej zdolności rozpoznania znaczenia czynu lub pokierowania swoim postępowaniem. W takiej sytuacji sprawcy grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Ponadto art. 199 penalizuje seksualne nadużycie stosunku zależności lub krytycznego położenia. Osoba, która poprzez nadużycie swojej pozycji doprowadza inną osobę do obcowania płciowego lub innej czynności seksualnej, podlega karze pozbawienia wolności do 3 lat. Jeżeli czyn ten zostanie popełniony na szkodę małoletniego, kara wzrasta i może wynosić od 3 miesięcy do 5 lat. W sytuacji, gdy sprawca wykorzystuje zaufanie ofiary lub oferuje jej korzyści majątkowe bądź osobiste w zamian za kontakt seksualny, podlega takiej samej karze. Na mocy art. 217 kodeksu karnego można również ubiegać się o sprawiedliwość z tytułu naruszenia nietykalności cielesnej. Wtedy maksymalna kara to rok pozbawienia wolności.
Ważnym, choć często pomijanym w dyskusjach o tego rodzaju nadużyciach, zapisem jest art. 202 kodeksu karnego. W § 1. opisuje on prezentowanie treści pornograficznych w taki sposób, że może to narzucić ich odbiór osobie nieżyczącej sobie tego. Tym, co grozi za tę formę molestowania, jest kara do 3 lat pozbawienia wolności. Choć w świetle powyższych przestępstw może wydawać się to znikomym problemem, jest to również forma nadużycia na tle seksualnym, której nie powinno się lekceważyć.
Co grozi za molestowanie osoby nieletniej?
W powyższym akapicie wspomnieliśmy już, ile grozi za molestowanie nieletnich w sytuacjach, które mogą dotknąć również osoby dorosłe. Prawo jednak chroni młode osoby w sposób szczególny dzięki art. 200. kodeksu karnego. Zgodnie z nim każdy, kto dopuszcza się wobec osoby poniżej 15. roku życia obcowania płciowego, czynności seksualnych lub zmusza ją do ich wykonania, podlega karze pozbawienia wolności od 2 do 15 lat. Ochroną objęte są również dzieci narażone na kontakt z treściami pornograficznymi – za prezentowanie małoletniemu treści o takim charakterze, udostępnianie przedmiotów pornograficznych lub prowadzenie reklamy umożliwiającej ich rozpowszechnianie grozi kara do 3 lat pozbawienia wolności. Jeśli sprawca wykorzystuje relację zależności, np. jest opiekunem lub nauczycielem dziecka, sąd zaostrza karę, zwiększając jej dolną granicę o połowę. Przepisy te mają na celu szczególną ochronę dzieci przed przemocą seksualną i zapewnienie surowych konsekwencji wobec sprawców.
Co grozi za molestowanie w pracy?
W sytuacjach zawodowych pracowników chroni nie tylko kodeks karny, ale również kodeks pracy. W art. 183a. wspomina on o molestowaniu w kontekście niepożądanych zachowań, których celem lub skutkiem jest naruszenie godności pracownika i stworzenie wobec niego uwłaczającej atmosfery. Jest ono zaprzeczeniem zasad równego traktowania i zakazu dyskryminacji, a ich naruszenie jest podstawą do ubiegania się o odszkodowanie w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów. Co grozi za molestowanie w pracy z tytułu kodeksu karnego? Art. 218. traktujący o złośliwym lub uporczywym naruszaniu praw pracownika stanowi, że osoba wykonująca czynności z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, która dopuszcza się nadużyć wobec podwładnych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Wsparcie dla ofiar molestowania
Niezależnie od tego, czy doświadczone molestowanie wpisuje się w definicje z kodeksu karnego lub kodeksu pracy, ofiara może liczyć na wsparcie w postaci telefonów zaufania. Prowadzone są one przez organizacje pozarządowe oferujące pomoc prawną oraz psychologiczną. Warto również rozważyć konsultację z kancelarią adwokacką, podczas której sytuacja zostanie szczegółowo przeanalizowana pod kątem możliwości podjęcia dalszych kroków. Ważne jest, aby osoby doświadczające molestowania wiedziały, że nie są same i mogą szukać wsparcia bez obawy o konsekwencje.
